Historie Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest betreffende de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep van 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 een Acte betreffende Staatsregeling aangenomen, waarmee de antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werd onderverdeeld in acht departementen betreffende zo heel wat mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement over Texel
dit departement betreffende de Amstel
dit departement met een Delf
Daarnaast lagen ook dit departement met de Schelde en Maas en dit departement over een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed een nieuwe rangschikking niet en na een instelling in 1801 betreffende dit Bataafs Gemenebest werden het departement Holland ingesteld overeenkomstig een oude gewestelijke grenzen aangaande Holland. In 1806 werden dit Bataafs Gemenebest verwisselen door dit Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden het departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland bij dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werd Amstelland voor Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden over een Maas.
Nadat een Fransen eind 1813 uit Nederland gevlucht waren, was een indeling aanvankelijk ongewijzigd. Met de Grondwet van 29 maart 1814 werden een departementen vervangen via provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden aangaande een Maas werden verenigd in de provincie Holland. Via minister Aangaande Maanen werd in een grondwetcommissie nog een titel Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde juiste verlangen betreffende achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch dit werden door een rest aangaande een commissie verworpen.[2]
De andere provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour aangaande Friesland tot Holland, maar ons deel betreffende Hollands Brabant bleef voor Noord-Brabant en in 1815 werd verder het laatste Hollands Brabant, nederland aangaande Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 de grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te beperken werd Holland voor de grondwetsherziening over 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold het wel in sterke mate wegens Amsterdam, dat in 1838 dit provinciaal gerechtshof aan zich voorbij zag kunnen ten gunste betreffende Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie over Amsterdam en drong men aan op de genezing aangaande een verdeling bijvoorbeeld deze was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Op deze plaats werden echter ook niet aan tegemoetgekomen. Nadat een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden deze voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel met de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling bij een provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit aangaande Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake betreffende ons samenvoeging aangaande een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden duidelijk dat die regelen van de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en een deel met Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via middel aangaande een Houtribdijk en Hollandse Brug met een provincie Flevoland en in dit noorden door geneesmiddel met een Afsluitdijk met de provincie Friesland.
De provincie kan worden onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en voorheen dit IJ) indien grens werkt.
Ten zuiden met dit Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden van Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer met de luchthaven Schiphol en daarnaast dit Gooi, tevens ons dichtbevolkt gebied, maar met een landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en ook niet totaal vlak).
Ten noorden met dit Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en verschillende, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij een plaats Alkmaar. Daar bevinden zich in dit deel aangaande de provincie ook landelijker gebieden: Waterland, de grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en geheel in het noorden de Kop van Noord-Holland met het uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust aangaande de provincie wordt grotendeels door duinen beschermd. Hier liggen bekende badplaatsen indien Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar de duinen via een Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De streek tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden aangaande het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel van Kennemerland vormt de IJmond, betreffende een Hoogovens en andere industrie: dit kan zijn dit westelijk gebied over dit Noordzeekanaal, betreffende wanneer middelpunt een haven en sluizen betreffende IJmuiden. Ten noorden betreffende Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt over dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijk veerhaven voor Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder dit eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan dit IJ (heb je een zeearm) en het Noordzeekanaal met een daarin, weet vervolgens niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams een meeste bekendheid, het behalve in Amsterdam ook in steden als Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat kan zijn te horen, omdat op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meeste kenmerkende dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, op welke manier verdere het lokale dialect aangaande de standaardtaal afwijkt; bovenal dit Tessels en het Wierings hebben een heel eigen karakter.
Net ingeval in overige dialectgebieden is in Noord-Holland sprake aangaande ons teruggang betreffende de dialecten. Zeker zijn enkele dialecten alsnog opvallend vitaal. Met name dit Volendams is ter plaatse nog enorm meestal gesproken. Overige dialecten, zoals dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Het IJ kan zijn vanouds een barrière en dat blijkt verder uit een dialecten. Een dialecten ten noorden betreffende dit IJ zijn een meest afwijkende.
Tussen het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden betreffende het IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op de dialecten betreffende Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls wanneer Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met ook Noord- ingeval Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, welke intern vrij divers zijn, blijven in de Utrechtse band.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten over vanouds geïsoleerde gemeenschappen mits Volendam, Egmond ofwel de Waddeneilanden beschikken over ons heel eigen ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op enkele punten enorm conservatief gebleven, waar ze zichzelf op andere punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor bijzonder scherp aangaande een omliggende dialecten zijn kunnen afwijken.
De rangschikking betreffende de dialecten boven Noord-Holland dit IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in de taalwetenschap. Veelal is op een verwantschap met dit Fries gewezen: met name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over veel gluiperig met dit Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen beschikken over en bezit het nimmer absoluut mogen vervangen, opdat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Ofschoon deze theorie heel wat aanhang bezit, wordt ze via andere taalkundigen betreffende een hand gewezen en zouden een Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is een overheids-NV, gesticht op 2 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland indien enig aandeelhouder. Een organisatie zorgt in opdracht betreffende een besturen van de recreatieschappen wegens een ontwikkeling, aanleg, het beheer en verzorging van zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn 2 omvangrijke nationale parken: dit Nationaal Park Duinen aangaande Texel (de gehele westzijde van Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook met Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Daarnaast zijn er in Noord-Holland ons tiental verschillende door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (betreffende Wijk met Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn er in Noord-Holland nog ettelijke verschillende vollere en kleinere natuurgebieden, zoals het Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor het hoofdartikel over dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn van de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort